Fyste hovudstykke; Om Trua!
§1. Trua som begrep og emne.
1. Kva meinast med å tru?
Å tru tyder å urokkeleg halde som sanning alt det som Gud har openberra, då det er Han som har openberra det.
2. Kvifor må me tru alt som Gud har openberra?
Me må tru alt som Gud har openberra, då Gud er den evige, ufeilbarlege sanninga.
3. Gjennom kven har Gud gjeve oss sine openberringar?
Gud har gjeve oss sine openberringar: i den Gamle Pakta gjennom patriarkane og profetane, i den Nye Pakta gjennom sin Son Jesus Kristus og Apostlane.
4. Kven er det som held fram for oss alt me må tru på som Gud har openberra?
Alt som Gud har openberra vert halde fram for oss av den Katolske Kyrkja, som av Kristus har fått oppdraget å lære oss dei openberra sanningane.
5. På kva vis har det som Gud har openberra, komme til oss?
Det som Gud har openberra har delvis skriftleg og delvis muntleg komme til oss; skriftleg gjennom den Heilage Skrifta eller Bibelen, muntleg gjennom overføringa eller arvelæra. (Tradisjonen.)
6. Kva er Heilage Skrift?
Den Heilage Skrifta er samlinga av dei bøker som under inspirasjon av Den Heilage Ande er skrive og av Kyrkja stadfeste som Guds Ord.
7. Korleis vert den Heilage Skrifta inndelt?
Den heilage Skrifta vert inndelt i dei Gammal- og dei Ny-testamentlige bøkene.
8. Kven er dei Gammaltestamentlege bøkene?
Dei Gammaltestamentlege bøkene er:
1) 21 historiske bøker
2) 7 lærebøker
3) 17 profetiske bøker.
Dei historiske bøkene er: dei 5 Mosebøkene, Josvas bok, Domarboka, Ruts bok, dei 4 Kongebøkene, dei 2 Krønikebøkene eller Paralipomenon, Esdras og Nehemjas bok, Tobias, Judits og Esthers bok og dei 2 Makkabearbøkene.
Lærebøkene er: Jobs bok, Salmane, Ordtøksboka, Forkynnaren eller Ecclesiastes, Høgsongen, Visdomsboka, Sirak eller Ecclesiasticus.
Dei profetiske bøkene er: Jesaja, Jeremia, Baruk, Esekiel, Daniel, Hoseas, Joel, Amos, Obadja, Jonas, Mika, Nahum, Habbakuk, Sefanja, Haggeus, Sakarja og Malakias.
9. Kven er dei Nytestamentlege bøkene?
Dei Nytestamentlege bøkene er:
1) Dei 4 Evangelia: av Matteus, Markus, Lukas og Johannes, og Apostelgjerningane av den heilage Lukas.
2) 14 brev av den heilage Paulus og 7 brev av andre apostlar. Den heilage Pauli brev er: 1 til romarane, 2 til korintarane, 1 til galatarane, 1 til efesarane, 1 til filipparane, 1 til kolossarane, 2 til tessalonikarane, 2 til Timoteus, 1 til Titus, 1 til Filemon og 1 til hebrearane. Dei andre breva av apostlane er: 1 brev av den heilage Jakob, 2 av den heilage Peter, 3 av den heilage Johannes og 1 av den heilage Judas Taddeus.
3) den heilage Johannes løymdomsfulle openberringar eller apocalypsen.
10. Er det nok berre å tru på det som står i den Heilage Skrifta?
Nei; me må og tru på overføringa eller arvelæra. (Tradisjonen.)
11. Kva meinast med den muntlege overføringa?
Med den muntlege overføringa meinast dei openberra sanningane som apostlane har forkynt, men ikkje skrive ned. Difor formanar den heilage Paulus allereie dei fyste Kristne: "Difor, brør, stat traust og hald fast ved dei lærdomar som de hev lært anten ved vår tale eller i brev frå oss!" 2 Tess 2:14(15).
12. Har då apostlane ikkje skrive ned alle Jesu lærer?
Nei, apostlane har ikkje skrive ned alle Jesu gjerningar, og enno mindre alle hans lærer. Difor skriv den heilage Johannes: "Det er endå mykje anna som Jesus hev gjort. Skulde det skrivast upp, kvar ting for seg, trur eg ikkje heile verdi kunde røma dei bøkene som då laut skrivast." Joh 21:25
13. Kvifor har ikkje apostlane skrive ned alle Jesu lærer?
Apostlane har ikkje skrive ned alle Jesu lærer, då Jesus ikkje gav dei oppdraget å skrive alle hans lærer, men å forkynne dei. Kristus ville at Hans religion skulle utbreiast og forplantast gjennom forkynning. Difor sa Han til apostlane sine: " Og han sa til dei: Gakk ut i all verdi og forkynn evangeliet for all skapningen!" Mark 16:15. Difor seier og den heilage Paulus: "So kjem då trui av forkynningi, og forkynningi ved Kristi ord." Rom 10:17
14. Er det då ikkje nok at me tek til oss Bibelen?
Nei, me må og ta til oss arvelæra eller overføringa; for i Bibelen står det ikkje;
1) kor mange gudommelege bøker som finnst og kva dei heiter.
2) kva deira rette utgreiing er. I Bibelen er heller ikkje alle trusartiklar og bod fullstendig framlagde, t.d. om barnedåpen sin gyldigheit, om søndagen si helging istadenfor sabbaten.
15. Kvifor må me tru arvelæra like mykje som det som står i den Heilage Skrifta?
Me må tru arvelæra like mykje som det som står i den Heilage Skrifta, då den Katolske arvelæra er like mykje openberra av Gud som det som står i den Heilage Skrifta.
16. Korleis har arvelæra forplanta seg?
Arvelæra har forplanta seg delvis gjennom den muntlege undervisninga, delvis gjennom Kyrkja sine lover og bruk og delvis gjennom kyrkjefedrane sine skrifter.
17. Korleis har arvelæra alltid rein og uforfalska vorte bevara i Kyrkja?
Arvelæra har alltid vorte bevara rein og uforfalska:
1) gjennom den Heilage Ande sin assistanse, som bevarar Kyrkja frå all vilseleiing.
2) gjennom at Kyrkja stadig har fulgt regelen å ikkje tåle noko ny lære og å alltid halde fast ved den gamle læra som vert nedarva frå fedrane. "Men målsmannen, den Heilage Ande, som Faderen skal senda i mitt namn, han skal læra dykk alt og minna dykk på alt det eg hev sagt dykk." Joh 14:26. "Du, Timoteus, tak vare på det som er yvergjeve til deg, so du vender deg frå det vanheilage tome svallet og motsegnene frå den kunnskap som falskeleg vert kalla so, som sume vedkjenner seg, so dei hev fare vilt i trui! Nåden vere med deg!" 1 Tim 6:20-21.
§1. Trua som begrep og emne.
Å tru tyder å urokkeleg halde som sanning alt det som Gud har openberra, då det er Han som har openberra det.
2. Kvifor må me tru alt som Gud har openberra?
Me må tru alt som Gud har openberra, då Gud er den evige, ufeilbarlege sanninga.
3. Gjennom kven har Gud gjeve oss sine openberringar?
Gud har gjeve oss sine openberringar: i den Gamle Pakta gjennom patriarkane og profetane, i den Nye Pakta gjennom sin Son Jesus Kristus og Apostlane.
4. Kven er det som held fram for oss alt me må tru på som Gud har openberra?
Alt som Gud har openberra vert halde fram for oss av den Katolske Kyrkja, som av Kristus har fått oppdraget å lære oss dei openberra sanningane.
5. På kva vis har det som Gud har openberra, komme til oss?
Det som Gud har openberra har delvis skriftleg og delvis muntleg komme til oss; skriftleg gjennom den Heilage Skrifta eller Bibelen, muntleg gjennom overføringa eller arvelæra. (Tradisjonen.)
6. Kva er Heilage Skrift?
Den Heilage Skrifta er samlinga av dei bøker som under inspirasjon av Den Heilage Ande er skrive og av Kyrkja stadfeste som Guds Ord.
7. Korleis vert den Heilage Skrifta inndelt?
Den heilage Skrifta vert inndelt i dei Gammal- og dei Ny-testamentlige bøkene.
8. Kven er dei Gammaltestamentlege bøkene?
Dei Gammaltestamentlege bøkene er:
1) 21 historiske bøker
2) 7 lærebøker
3) 17 profetiske bøker.
Dei historiske bøkene er: dei 5 Mosebøkene, Josvas bok, Domarboka, Ruts bok, dei 4 Kongebøkene, dei 2 Krønikebøkene eller Paralipomenon, Esdras og Nehemjas bok, Tobias, Judits og Esthers bok og dei 2 Makkabearbøkene.
Lærebøkene er: Jobs bok, Salmane, Ordtøksboka, Forkynnaren eller Ecclesiastes, Høgsongen, Visdomsboka, Sirak eller Ecclesiasticus.
Dei profetiske bøkene er: Jesaja, Jeremia, Baruk, Esekiel, Daniel, Hoseas, Joel, Amos, Obadja, Jonas, Mika, Nahum, Habbakuk, Sefanja, Haggeus, Sakarja og Malakias.
9. Kven er dei Nytestamentlege bøkene?
Dei Nytestamentlege bøkene er:
1) Dei 4 Evangelia: av Matteus, Markus, Lukas og Johannes, og Apostelgjerningane av den heilage Lukas.
2) 14 brev av den heilage Paulus og 7 brev av andre apostlar. Den heilage Pauli brev er: 1 til romarane, 2 til korintarane, 1 til galatarane, 1 til efesarane, 1 til filipparane, 1 til kolossarane, 2 til tessalonikarane, 2 til Timoteus, 1 til Titus, 1 til Filemon og 1 til hebrearane. Dei andre breva av apostlane er: 1 brev av den heilage Jakob, 2 av den heilage Peter, 3 av den heilage Johannes og 1 av den heilage Judas Taddeus.
3) den heilage Johannes løymdomsfulle openberringar eller apocalypsen.
10. Er det nok berre å tru på det som står i den Heilage Skrifta?
Nei; me må og tru på overføringa eller arvelæra. (Tradisjonen.)
11. Kva meinast med den muntlege overføringa?
Med den muntlege overføringa meinast dei openberra sanningane som apostlane har forkynt, men ikkje skrive ned. Difor formanar den heilage Paulus allereie dei fyste Kristne: "Difor, brør, stat traust og hald fast ved dei lærdomar som de hev lært anten ved vår tale eller i brev frå oss!" 2 Tess 2:14(15).
12. Har då apostlane ikkje skrive ned alle Jesu lærer?
Nei, apostlane har ikkje skrive ned alle Jesu gjerningar, og enno mindre alle hans lærer. Difor skriv den heilage Johannes: "Det er endå mykje anna som Jesus hev gjort. Skulde det skrivast upp, kvar ting for seg, trur eg ikkje heile verdi kunde røma dei bøkene som då laut skrivast." Joh 21:25
13. Kvifor har ikkje apostlane skrive ned alle Jesu lærer?
Apostlane har ikkje skrive ned alle Jesu lærer, då Jesus ikkje gav dei oppdraget å skrive alle hans lærer, men å forkynne dei. Kristus ville at Hans religion skulle utbreiast og forplantast gjennom forkynning. Difor sa Han til apostlane sine: " Og han sa til dei: Gakk ut i all verdi og forkynn evangeliet for all skapningen!" Mark 16:15. Difor seier og den heilage Paulus: "So kjem då trui av forkynningi, og forkynningi ved Kristi ord." Rom 10:17
14. Er det då ikkje nok at me tek til oss Bibelen?
Nei, me må og ta til oss arvelæra eller overføringa; for i Bibelen står det ikkje;
1) kor mange gudommelege bøker som finnst og kva dei heiter.
2) kva deira rette utgreiing er. I Bibelen er heller ikkje alle trusartiklar og bod fullstendig framlagde, t.d. om barnedåpen sin gyldigheit, om søndagen si helging istadenfor sabbaten.
15. Kvifor må me tru arvelæra like mykje som det som står i den Heilage Skrifta?
Me må tru arvelæra like mykje som det som står i den Heilage Skrifta, då den Katolske arvelæra er like mykje openberra av Gud som det som står i den Heilage Skrifta.
16. Korleis har arvelæra forplanta seg?
Arvelæra har forplanta seg delvis gjennom den muntlege undervisninga, delvis gjennom Kyrkja sine lover og bruk og delvis gjennom kyrkjefedrane sine skrifter.
17. Korleis har arvelæra alltid rein og uforfalska vorte bevara i Kyrkja?
Arvelæra har alltid vorte bevara rein og uforfalska:
1) gjennom den Heilage Ande sin assistanse, som bevarar Kyrkja frå all vilseleiing.
2) gjennom at Kyrkja stadig har fulgt regelen å ikkje tåle noko ny lære og å alltid halde fast ved den gamle læra som vert nedarva frå fedrane. "Men målsmannen, den Heilage Ande, som Faderen skal senda i mitt namn, han skal læra dykk alt og minna dykk på alt det eg hev sagt dykk." Joh 14:26. "Du, Timoteus, tak vare på det som er yvergjeve til deg, so du vender deg frå det vanheilage tome svallet og motsegnene frå den kunnskap som falskeleg vert kalla so, som sume vedkjenner seg, so dei hev fare vilt i trui! Nåden vere med deg!" 1 Tim 6:20-21.
18. Kva må då ein Kristen i det heile tru?
Ein Kristen må tru alt som Gud har openberra og som den Katolske Kyrkja held fram for å tru, enten det står eller ikkje står i den Heilage Skrifta.
19. Kvifor må Kyrkja halde fram for oss dei openberra sanningane?
Kyrkja må halde fram dei openberra sanningane, då me berre gjennom Henne ufeilbarleg kan vite kva Gud har openberra.
20. Kvifor kan me berre gjennom Kyrkja ufeilbarleg vite kva Gud har openberra?
Me kan berre vite dette gjennom Kyrkja 1) då me berre gjennom Kyrkja har den Heilage Skrifta og arvelæra som inneheld den Gudommelege openberringa; Katolske Kyrkja åleine har av apostlane motteke den Heilage Skrifta og arvelæra; Ho åleine gjev oss ein garanti me kan lite på for Skriftene og arvelæra sitt Gudommelege opphav; Ho åleine gjev oss som fylgje av den Heilage Ande sin inspirasjon, som varar Henne frå all vilseleiing, fullstendig sikkerheit for deira autensitet. Sjølvsagt kan ein angåande fleirtalet av dei heilage bøkene og gjennom historiske og reint menneskelege bevis verte overtyga om deira autensitet og truverde, men om den Gudommelege inspirasjonen av alle dei heilage bøkene, kan ein utan Kyrkja sitt vittnesbyrd ikkje vinne ufeilbarleg visse. 2) då Kyrkja åleine ufeilbarleg gjev oss kjennskap til den sanne meininga i Skrifta og arvelæra.
21. Kvifor kan me berre gjennom Kyrkja ufeilbarleg få kjennskap til den sanne meininga i Skrifta og arvelæra?
Me kan berre gjennom Kyrkja ufeilbarleg få kjennskap til den sanne meininga i Skrifta og arvelæra, då Kyrkja åleine er "sanninga sin pillar og grunnvoll" og difor ikkje kan ta feil i utgreiinga av Guds Ord.
22. Får då ingen greie ut om Skrifta og Arvelæra imot Kyrkja si tolkning?
Nei, då dette skulle vere å inbille seg at ein skjønar Skrifta og Arvelæra betre enn Heilage Ande, som ifylgje Kristi Ord opplyser Kyrkja om den sanne meininga.
23. Er då den Heilage Skrifta si meining ikkje i og for seg tydeleg og for kvar og ein lett å forstå?
Nei, den Heilage Skrifta er ei Gudommeleg og løyndomsfull bok, som det står om: "..i dei er det noko som er vandt å skynda, og som dei ulærde og ustøde mistyder, liksom dei og gjer med dei andre skriftene, til sin eigen undergang." 2 Pet 3:16.
24. Kva har Kyrkja ordna angåande bibellesning på morsmålet?
Kyrkja har ordna det slik, at den som vil lese Bibelen på morsmålet sitt 1) skal eige den kunnskap og dygd som påkrevast. 2) skal halde seg til ei oversettjing som er godkjend av Kyrkja og som er utstyrt med av Henne godkjende anmerkningar eller kommentarar.
Utføring: Hald deg heile ditt liv til den heilage Katolske Kyrkja sine lærer, for når du trur det som Ho lærer, trur du Guds Ord.
