Bier og flaggermus!

Utan å gjere meg sjølv til noko samtidsprofet, so må eg seie at me lever i ei uvanleg tid av historien, ei tid i ekstrem overflod for vår del. Me kan gå i butikkane og velje mellom frukt og grønt frå heile verda, gjerne mange alternativ av kvar ende sort. Men me er ein uvanleg generasjon. For berre 70 år sidan fekk bestemor mi for fyste gongen smake ei appelsin som ein onkel hadde med seg då han kom att frå ei internasjonal sjøreise. Ho kan og fortelje om korleis ho etter kvart fekk sjå ein tomat for fyste gongen,då ho reiste til Bergen med båten. Sjølv levde dei mest på sild og poteter til kvardags, mens mjølka og smøret som dei produserte vart selde til meieriet, det var ikkje sjølvsagt at dei sjølve skulle få smake på desse godene. Kva det er som gjer at vår generasjon har det so sutelaust i matvegen er det vanskeleg å svare på. Men at det berre er ei velsigning er ikkje so sikkert. Me er til dømes ein særs kunnskapslaus generasjon. Dei fleste av oss kan verken jakte, flå og stykke opp dyr, tørke skinn, dyrke mark, ja, mange av oss kan ikkje ein gong rense fisk. Me veit ikkje kva som kan etast i naturen, me kan ingenting om urter og plantar sine medisinske eigenskapar lenger, me kan ikkje overleve utomhus ettersom me ikkje har peiling på slikt og me kan ikkje ein gong sy klede. Me er den generasjonen som er minst skikka for dårlege tider, og då særskild for større katastrofer. Me litar på at staten skal ta hand om oss i alle høve, og at dette velorganiserte, sosialdemokratiske samfunnet skal kome sigrande gjennom alt og halde fram i framgong, brorskap og tryggleik. Det er me som er givarane, dei som kan hjelpe andre land når dei råkar ille ut.
                    At Vår Herre har hinta for oss om at alt ikkje er so stabilt og sikkert går ikkje alltid inn på folk. Alle har vel lagt merke til dei aukande værkatastrofane rundt omkring. Ein høyrer om flaumane, skogsbrannane, olje og kjemikalieutsleppa, grashoppesvermane, syklonane, jordskjelva, tørkene, jordrasa, pestane som kjem etterpå.. Og tenkjer ikkje på kva for konsekvensar dette får for det internasjonale jordbruket. Enorme avlingar og naturressursar har vorte øydelagde av desse faktorane. Mange av dei aller største mateksportørlanda i verda er hardast råka. Desse landa sluttar å eksportere for å klare seg sjølve med mat. Men mange av dei største importørlanda er og råka, og etterspørselen etter mat får prisane til å stige. Siste rapportering eg høyrde var at risprisen i verda har stige med 7 % på kort tid, mais med 40 % og kveite med 60 %! Nøtter har i butikkane stige med 70 % på mange plassar den siste tida. Samstundes legg småbøndene både i og utanfor Noreg ned verksemdene sine. Dei kan ikkje konkurrere med storbøndene. Dyrka mark vert gjort om til juletreplantager og byggjefelt. EU konsentrerer produksjonen av visse varer til visse land. Det er då ikkje tilfeldig at stort sett all paprika t.d. no kjem frå Holland og Spania, og ein sjeldan gong frå Tyrkia og Ungarn. Det er slik det fungerar no.
                 All slags frø og plantar, ja, til og med dyr- i heile verda vert genmodifiserte, patenterte og prioriterte. GMO...Me går inn i ei genmodifisert tid. Men kven veit korleis desse spesialdesigna produkta kjem til å klare seg når uventa faktorar slår inn? Nye sjukdommar, værforandringar osv.. Ingen veit.
Ein interesann link om GMO er:
http://foodfreedom.wordpress.com/2010/08/18/3247/

Og so var det eit anna hint som er ekstremt interessant! Der er to element i naturen som er særs viktige for pollinering, grøder og økosystemet generelt. Eg tenkjer på BIER og FLAGGERMUS. I USA kan ein no konstatere ei ny krise. Det er noko som skjer med desse to slaga. Dei døyr i hopetal. Honningbia som pollinerer 90 sortar av alle kommersielle avlingsslag over heile verda, og all slags frukt, grønsaker og nøtter.. denne bia berre forsvinn. Amerikanske agronomar anslår at amerikanarar kan takke bia for vel 1 av 3 bitar med mat som dei et..I England reknar ein med at arbeidet bia gjer finansierer 200 000 000 pund med mat kvart år. Skulle biene døy ut, vert verda ei fargelaus, kjøtlaus, bomullslaus, blomelaus verd. Kva skulle hende med alle fuglane? Økosystema skulle på mange stader kollapse. Bier pollinerer m.a. eple, pærer, appelsiner, jordbær, løk, gulerøtter, gresskar, agurkar, squash, kirsebær, avocado, brokkoli og mandlar. Dei pollinerer nøtter (opp imot 80 %), solsikker og ulike oljefrøslag. Kaffi, soyabønner, alfalfa frø (som eindel kveg får foret sitt frå, særskild dei som står for mjølkeproduksjonen), blåbær, solbær og tranebær. Og tenk på bomullsindustrien.. Visst vert kveite og mais spreidde av vinden, men at biene er viktige er ikkje til å stikke under ein stol. Einstein sa ein gong at dersom honningbiene forsvinn har menneskeslekta berre vel 4 år att å leve. Det han meina var sikker at økosystem er skjøre saker og at kvar art er særs avhengig av kvarandre for å klare seg. Men interessant er det.
            Det merkelege er at ein ikkje kan finne ein felles faktor for kvifor biene døyr eller rett og slett berre forsvinn sporlaust, ja, at dei overlet bidronninga til seg sjølv, noko ein aldri har sett før. Der er ikkje eit felles virus eller ei bakterie som årskarar det heile. Visse skuldar på at klimaet svekkar immunsystemet deira. Men ein annan teori er ubalansen i jorda sitt magnetfelt, noko som er påvist dei siste åra. Dette magnetfeltet beskyttar oss ikkje berre frå solstormar. Bier navigerar ved hjelp av dette systemet. Ein kan sjå døme på bier som rett og slett begår sjølvmord i garagar og kontorsbygningar, berre fordi elektromagnetiske element forvirrar dei. Dei forsvinnande biene er ikkje berre eit USA fenomen. Det er og observert i noko mindre skala i England, Tyskland og Holland. I Noreg ligg framleis bi-døden på vel 10 %, noko som er vanleg, men og norske birøktarar er urolege for utviklinga i utlandet.
http://www.guardian.co.uk/environment/2010/may/02/food-fear-mystery-beehives-collapse
http://blog.targethealth.com/?p=58

Og so var det flaggermusene.. USA har den seinaste tida opplevd at dødelegheita i flaggermuskoloniar brått har gått opp. Ein sjukdom som set seg som eit kvitt lag på vengjer og andlet, og som angrip fettlagera i kroppen og resulterar i at flaggermusene svelt i hel, har svepa gjennom landet. Døyelegheita i dei koloniane som vert råka er frå 80-100%.. Over tusen gonger høgre enn andre sjukdommar som har råka arten, og smitta spreier seg fort over kontinentet og ut mot kysten.
             På same vis som bier, er flaggermus særs viktige for spredninga av pollen. Dei er livsnaudsynte for frukter som papaya, mango, fiken og ville bananer. Dei er og hovudpollinatorar for fleire sortar kaktus som er særs viktige i fleire amerikanske økosystem. Ei flaggermus et dessutan frå 60-100% av si eiga kroppsvekt i insekt kvar dag, og er difor uhorveleg viktige for jordbruket. Eit døme er jordbruksregionen San Luis Valley i Colorado, der flaggermus fjernar vel 100 000 kg insekt frå lufta kvart år.
http://www.dailyfinance.com/story/bat-die-off-could-devastate-us-agriculture/19669951/?icid=main%7Chtmlws-main-n%7Cdl8%7Csec3_lnk3%7C177136

At bier og flaggermus, to artar med ganske like eigenskapar i naturen, vert råka so hardt samtidig er særs interessant. Noko anna vel verdt å leggje merke til er at mange av dei nasjonane som har vorte råka hardast av naturkatastrofar den siste tida er tidlegare Katolske nasjonar. Mange av dei byane som har hatt jordskjelv og flaumar har Katolske namn, helgennamn. Muslimane vert og straffa. Norden har enn so lengje ikkje vorte so hardt råka. Me har enno att å sjå om vulkanutbrotet på Island får langtidseffektar på været og avlingane framover eller ikkje. Men uansett er varselsignala i verda mange. Farar lurer, farar som sosilademokratiet ikkje kan gjere so mykje åt. Og dei syndarar som ikkje vert straffa her på jorda vert berre straffa endå meir i etterlivet, so det er ingen grunn til å slappe av, sjølv om butikkane framleis er fulle av varer. Det er då heller ikkje framgongsteologi me trur på. "Den som held ut til enden skal verte frelst" sa Jesus. Eller som Vår Frue i Fatima sa: "Og straffa skal verte intens!"