St.Thomas Aquinas (1225-1294) Katekesinstruksar! Del 1 av 2

UTDRAG FRÅ SKRIV OM MARIA MØY!

..Det passar seg ikkje for ein engel å gje æra til eit menneske, og slik har det vore heilt fram til den augneblinken då der kom einkvan som i den menneskelege naturen stod over englane på tre punkt som dei vanlegvis står over oss i; både i æra, i nærleik til Gud og i gudommeleg ljos og nåde- og dette var tilfellet med den Velsigna Møya. For å syne at ho overgjekk Englane i dette, ynskja Engelen å gje henne æra, og difor sa han "Ave (Hill)." 
             FULL AV NÅDE! Den Velsigna Møya stod over alle Englane i fullnad av nåde, og som ein indikasjon på dette gav Engelen henne æra gjennom å seie nett "Full av nåde". Dette er som om han skulle ha sagt: "Eg syner deg æra då du står overgår meg i fullnad av nåde."
            Den Velsigna Møya er sagt å vere full av nåde på tre vis. Fyst, når det gjeld sjela hennar er ho full av nåde. Det er to grunnar til at ho har motteke Guds nåde, nemleg for å gjere godt og for å unngå det onde. Den Velsigna Møya mottok difor nåde i den høgste og mest perfekte grad, fordi ho har halde seg vekke frå kvar ei synd i høgre grad enn noko anna Helgen etter Kristus. Difor er det sagt: " Du er nydeleg, Min hug, og der er ikkje lyte i deg." St. Augustin seier: "Om me om me kunne samle alle Helgenar og spurje dei om dei var heilt og halde utan synd, kvar og ein av dei, utanom den Velsigna Møya, skulle dei svare med eina røyst: " Om me seier at me er utan synd, lurar me oss sjølve og sanninga er ikkje i oss." Unnantaket, derimot, er denne heilage Møya som eg, på grunn av Guds æra, ynskjer å halde meg vekke frå all nemning av synd. For me veit at til henne var det gjeve nåde å sigre over all slags synd av Han som ho i dygda vann å unnfange og bære fram, og Han var absolut heilt utan synd.

            DEN VELSIGNA MØYA SINE DYGDER! Kristus overgjekk den Velsigna Møya i dette, at Han vart avla og født utan arvesynda, medan den Velsigna Møya vart avla i arvesynda, men var ikkje født med henne. (Obs! Dette var St. Thomas Aquinas si private tolkning innan Kyrkja definerte det som ei dogme at Maria ikkje berre vart fødd utan synd men og avla utan synd- Den lytelause avlelsen.) Ho utførde alle dygder, medan Helgena har framgong i utøvinga av visse, særskilde dygder. Slik overgjekk den eine dei andre i audmjuke, ein annan i kyskheit, ein i nådeverk, jå so langt at dei vert det beste dømet på nett denne dygda. Den Velsigna Møya er det framste dømet på alle dygdene.
             I henne er fullnaden av audmjukedygda: "Sjå, Herrens tenestekvinne." og enno ein gong;" Han har sett til admjukheita hjå tenestekvinna Hans." På same vis er ho og det beste dømet på kyskheitsdygda; "Då eg ikkje kjenner av mann." Og slik er det med alle dygdene, som det so tydeleg kjem fram. Maria var full av nåde, ikkje berre i utføringa av alt godt, men og i å halde seg vekke frå alt ondt. Som sagt, den Velsigna Møya var full av nåde i overflod, og dette verka i hennar kjøt eller kropp. For sjølv om det er ei framifrå sak i Helgena at den rike nåden heilaggjorde sjelene deira, so er det enno meir storarta at sjela hjå den heilage Møya var so fyllt opp av nåde at denne sjela gjennom den nåden som vart tømd ut i hennar kjøt kunne avle Guds Son. Hugh av St.Victor seier om dette: "Då kjærleiken til Den Heilage Ande sette hennar sjel i slike loger, gjorde Han eit underverk i kjøtet hennar, då det var gjennom hennar kjøt at Gud vart Menneske." "Og difor skal Den Heilage som vert født av deg verte kalla Guds Son."
              MARIA; KRISTNE SI HJELP! Den rike nåden i Maria var slik at effekta av ho flyt over på alle menneske. Det er ein stor ting i ein Helgen når han har nåde til å føre mange til frelsa, men det er enno meir fantastisk når nåden er so stor at det er nok for frelse for alle menneske i verda, og dette er sanninga når det gjeld Kristus og den velsigna Møya. Slik er det at "tusen skjold" det vil seie botemiddel mot farar "heng derifrå." På same vis, i kvart ende dygdeverk kan ein ha henne som sin hjelpar. Om henne er det sagt: "I meg er all nåde for vegen og for sanninga, i meg er all von om liv og om dygd." Difor er Maria full av nåde, ho overgår Englane i fullnad av nåden, og det passar difor å kalle henne "Maria" som tyder "opplyst i seg sjølv": "Herren vil fylle sjela di med ljosskin." Og ho vil lyse opp andre over heile verda, og er difor rettmessig samanlikna med sola og månen.
             HERREN ER MED DEG! Den Velsigna Møya overgår Englane i hennar nærleik til Gud. Engelen Gabriel indikerte dette då han sa: "Herren er med deg."- som om han sa: "Eg ærar deg då du er nærmare Gud enn eg er, fordi Herren er med deg. Med Herren meinar han Faderen, med Sonen og den Heilage Anden, som ikkje er med Englane eller noko anna ande på same vis: "Den heilage som skal fødast av deg skal verte kalle Guds Son." Gud Sonen var i hennar skjød: "Gled deg og lovsyng, O du Sions bustad: for stor erHan som er midt i deg, Den Heilage av Israel."
              Herren er ikkje med Engelen på same vis som Han er med den Velsigna Møya; for med henne er Han som ein Son, og med Engelen er Han Herren. Herren, den heilage Anden, er i henne som i eit tempel, slik som det er sagt: "Herrens tempel, heilagdomen til Den heilage Ande," for ho avla ved Den Heilage Ande. "Den Heilage Anden skal koma over deg." Den Velsigna Møya er nærmare Gud enn ein Engel er, for med henne er Herren faderen, Herren Sonen og Herren den Heilage Anden- i eit ord, Den Heilage Treeinige Gud. Det er difor om henne me syng: "den eidle kvila av til Treeinige Gud." "Herren er med deg" er dei mest prisverde orda som Engelen kunne ha kome med, og slik ærar han djupt den Velsigna Møya då ho er Guds Mor og vår Frue. Difor passar det framifrå at ho vert kalla "Maria", som på det Syrianske målet tyder "Frue."