Her kjem byrjinga av ei preike frå 1600-talet som handlar om ei lære i den Katolske Kyrkja som mange ikkje vil akseptere. Den Katolske Kyrkja har nemleg alltid lært at det ikkje berre er majoriteten av menneska som hamnar i helvetet. Nei, Kyrkja lærer faktisk at majoriteten av KATOLIKKAR hamnar i helvetet. Det er difor det er so viktig å arbeide på frelsa si med frykt og beven. I dag er det Askeonsdag, og kva passar ikkje betre på denne fyste fastedagen før Påske enn å vende tankane våre mot dette ofselege faktum at me ikkje vert frelste automatisk, men at trua utan gjerningar er død. Og at du og mest sannsyleg er på veg til fortapinga i denne stunda. So no er tida for bot og betring, omvend deg før det er for seint!
(For dei som vil høyre heile preika i dag, so har eg lagt ho ved innlese på engelsk av Ken Bird. Han tilhøyrer CMRI, som er ein organisasjon som fornektar at det berre finnst frelse i den Katolske Kyrkja og som oppmodar til so kalla "Naturleg familieplanlegging". Dette er båe grove kjettarlærer, men utanom det har han ein interessann youtube kanal..)
Den vesle skaren av dei som vert frelste!
av St. Leonard av Port Maurice (1676-1751)
Sankt Leonard av Port Maurice var ein særs heilag fransiskanarbror som levde i klosteret åt Sankt Bonaventure i Roma. Han var ein av dei største misjonærane igjennom kyrkjehistoria. Han brukte å forkynne for tusenvis på dei opne torga i kvar ende by og bygd. So brilliant og heilag var han i vel valde ord at ein gong, då han held ein to vekers misjon i Roma, kom Paven og alle Kardinalane for å høyre han. Den Lytelause Avlelsen åt den Velsigna Møya, tilbedinga av det Heilage Sakramentet og venerasjonen av det Høgheilage Jesu Hjarte var krosstoga hans. Han var i stor grad ansvarleg for defineringa av den Lytelause Avlelsen som fann stad litt over 100 år etter at han døydde. Det var og han som gav oss dei "Gudomelege Lovprisningane" (The Divine Praises) som vert sagt på slutten av Velsigninga. Men Sankt Leonard sitt mest kjende verk var andakta han hadde til Krosstasjonane. Han døydde ein særs heilag død i sitt syttifemte år, etter tjuefire år av kontinuerleg forkynning.
Ei av Sankt Leonard av Port Maurice sine kjendaste preiker var "Den vesle skaren av dei som vert frelste." Det var henne han sette sin lit til for omvendinga av store syndarar. Preika, som dei andre skriva han kom med, kom under kanonisk gransking under kanoniseringsprosessen av han. I preika granskar han dei ulike livsståene åt Kristne og konkluderer med at ein særs liten skare vert frelst, jamført med kor mange menneske som eksisterer. Den lesaren/lyttaren som mediterer over dette i teksten, kjem til å innsjå at dette er ei heilt logisk hevding, som har fortent Kyrkja si godkjenning. Her kjem denne store misjonæren si levande og rørande preike.
Innleiing
Takk til Gud, talet på læresveinane åt Utfriaren er ikkje so lite at ondskapen åt dei skriftlærde og farisearane maktar å triumfere over dei. Sjølv om dei streva etter å baktale uskulda og å føre mengdene på villspor med sine forræderske sofisteri, gjennom å sjå ned på læra og karakteren åt Vår Herre, leitande etter mørke flekkar på sjølve sola. Men mange sannar framleis at Han er den sanne Messias, og uredde for både tukt og trusslar, held dei seg ope til Han. Var det slik at alle som fylgde Kristus fylgde etter Han til herlegheita? Å, dette er der eg ser til det djupe mysteriumet og stille ærar djupa av gudomelege forordningar, i stadenfor å bestemme meg i all hast for noko i ei slik viktig sak! Emnet eg kjem til å ta opp i dag er eit med mykje alvor i seg; den har fått sjølve søylene i Kyrkja til å skake, fylt den største Helgen med beven og befolka ørkenane med eremittar. Poenget med denne instruksjonen er å komme fram til om talet på Kristne som vert frelste er større enn talet på Kristne som vert fordømde; og eg vonar at det kjem til å produsere i dykk ein godarta beven for Guds domar.
Brør, då eg elskar dykk, skulle eg ynskje at eg kunne forsikre dykk om ei framtid av evig sele i frelsa for kvar og ein gjennom å seie til dykk: Det er sikra å komme inn i Paradiset; majoriteten av Kristne vert frelste, so de kjem og til å verte frelste. Men korleis kan eg gje dykk denne herlege forsikringa om de gjer opprør imot Guds bod som om de var dykkar eigne verste fiendar? Eg ser hjå Gud eit oppriktig ynskje om å frelse dykk, men eg ser i dykk ei fast bøying til fordømmelsen. So kva kjem eg til å gjere i dag om eg talar eit tydeleg språk? Eg kjem til å gje dykk ubehag. Men om eg ikkje talar, kjem eg ikkje til å behage Gud.
Difor kjem eg til å dele inn dette emnet i to delar. I den fyste delen, for å fylle dykk med forferding, kjem eg til å late teologane og Kyrkjefedrane bestemme i saka og erklære at den største delen av Kristne vaksne er fordømde; og, i stille tilbeding av dette forferdelege mysteriumet, vil eg halde mine eigne domar for meg sjølv. I den andre delen freistar eg å forsvare Guds godheit mot dei gudlause, gjennom å bevise for dykk at dei som vert fordømde vert fordømde av sin eigen ondskap, fordi dei ville verte fordømde. So ser me då her to viktige sanningar. Om den fyste sanninga skremmer dykk, hald det ikkje imot meg, som om eg vlle gjere vegen til Himmelen smalare for dykk, for eg ynskjer å halde meg nøytral i dette emnet, so hald det då heller imot teologane og Fedrane av Kyrkja som ynskjer å inngravere denne sanninga i hjarta dykkar med fornufta si kraft. Om illusjonen dykkar går i oppløysing av den andre sanninga, gje Gud takk for dette, for Han ynskjer berre ein ting; at de gjev hjarta dykkar heilt til Han. Til sist, om de pålegg meg å seie tydeleg kva eg tykkjer, kjem eg til å gjere det for dykkar trøyst skuld.
Læra åt Kyrkjefedrane!
Det er ikkje vekkasta nyfikenheit men prisverdige forholdsreglar å erklære frå preikestolen visse sanningar som so vakkert tener til å temje latskapens frigjeringar. Ein snakkar alltid om Guds nåde og om kor enkelt det er å omvende seg, når me lever innlemma i all slags synder og søv den djupe svevnen på vegen til helvetet. For å bryte illusjonen og dra dei ut av dvalen, lat oss idag granske dette spørsmålet: Er talet på Kristne som vert frelste større enn talet på Kristne som vert fordømde?
Pietistiske sjeler, de kan gå no; denne preika er ikkje for dykk. Hovudmålet med henne er å leggje band på stoltheita i friheita som menneska tek seg når dei kastar den heilage Gudsfrykta ut av sitt eige hjarte og slår seg i lag med djevelen, som etter orda åt Eusebius, forbannar sjeler gjennom å forsikre dei. For å ta vekk all tvil, lat oss ta alle Kyrkjefedrane, både dei greske og dei latinske, og plassere dei på ei side; på den andre sida, dei mest lærde teologane og historikarane; og lat oss settja Bibelen i midten for alle å sjå. No då, høyr ikkje på kva eg vil seie dykk - for eg har allereie sagt at eg ikkje ynskjer å tale ut av mitt eige eller å ta avgjerdsla i saka - men høyr på kva desse store tenkjarane har å seie dykk, dei som er fyrhus i Guds Kyrkje for å lyse for andre slik at dei ikkje går miste om himmelvegen. På dette viset, rettleia av det trefoldige ljoset av tru, autoritet og skjøn, kjem me til å kunne løyse dette alvorlege spørsmålet med største sikkerheit.
Legg nøye merke til her at det ikkje er spørsmål om den menneskelege rasen som ein einskap, og heller ikkje om alle Katolikkar utan utskiljing, men berre om Katolske vaksne, som har det frie valet og som difor er kapable til å samarbeide i denne store saka som er deira frelse. Lat oss fyst rådføre oss med teologane som er anerkjende for å granske ting med stor nøysemd og ikkje som dei som overdriv i læra si: Lat oss lytte til to lærde Kardinalar, Cajetan og Bellarmine. Dei lærer oss at den største delen av Kristne vaksne vert fordømde, og om eg hadde tid til å peike ut argumenta som dei byggjer på, skulle de og sjølve verte overtygde. Men eg skal avgrense meg til å sitere Suarez. Etter å ha rådført seg med alle teologane og sjølv studert saka nøye, skreiv han, "Den vanlegaste domen som vert halde fast på er at, mellom Kristne, er det fleire fordømde sjeler enn forutbestemte sjeler."
Til autoriteten åt dei greske og latinske Fedrane, legg og til teologane, og du vil sjå at omlag alle seier det same. Dette er konklusjonen til Sankt Theodore, Sankt Basil, Sankt Ephrem og Sankt John Chrysostom. Noko anna er, i fylgje Baronius, at det var ei vanleg oppfattning hjå dei greske Fedrane at denne sanninga konkret vart openberra for Sankt Simeon Stylites og at det var etter denne openberringa, for å sikre si eiga frelse, at han bestemte seg for å leve ståande på toppen av ein stolpe i førti år, utsett for været, som ein rollemodell for bot og heilagdom for alle. Lat oss no søkje råd hjå dei latinske Fedrane. De får høyre Sankt Gregorius seie tydeleg, "Mange tek imot trua, men få får ta imot det himmelske riket." Sankt Anshelm erklærer, "Der er få som vert frelste." Sankt Augustinus stadfester dette enno tydelegare, "So er det slik, at få vert frelste jamført med dei som vert fordømde." Den mest skremmande er likevel Sankt Jerome. Mot slutten av livet hans, framfor åsynet åt læresveinane sine, tala han desse skremmande orda: "Ut av hundre tusen menneske som alltid har levd dårlege liv, finn du knappt nok ein som er verdig avlat."
Orda åt Heilag Skrift
Men kvifor leite etter meiningane åt Fedrane og teologane, når Heilag Skrift fastset spørsmålet so tydeleg?
Sjå på det Gamle og Nye Testamentet, og du vil finne ei mengd figurar, symbol og ord som tydeleg peikar ut denne sanninga: særs få vert frelste. På Noah si tid gjekk heile menneskeslekta til grunne i Syndefloda, og berre åtte menneske vart frelste i arka. Sankt Peter seier: "Denne arka var eit føredøme på Kyrkja," mens Sankt Augustinus legg til, "Og desse åtte menneska som vart frelste skal syne oss at særs få Kristne vert frelste, for det er særs få som oppriktig avseier seg verda, og dei som avseier seg henne berre i ord kjem ikkje inn under mysteriumet som denne arka representerer." Bibelen fortel oss og at berre to hebrearar av to millionar fekk koma inn i det Lova Landet etter at dei gjekk ut frå Egypt, og at berre fire kom seg unna elden i Sodoma og dei andre brennande byande som gjekk til grunne ilag med denne. Med alt dette meinast at talet på fordømde som vert kasta inn i elden som strå er mykje større enn talet på dei som vert frelste, som den Himmelske Fader ein dag vil samle inn i løene Sine som verdifull kveite.
Eg skulle aldri få avslutte om eg skulle poengtere alle figurane som Heilag Skrift stadfester sanninga gjennom. Lat oss nøye oss med å høyre på det levande oraklet av Inkarnert Visdom. Kva gav Vår Herre som svar til den nyfikne mannen i Evangeliet som spurte Han, "Herre, er det berre nokre få som vert frelste?" Held han seg stille? Svara Han uklårt? Løynde Han tankane Sine av redsle for å skremme dei som var samla? Nei. Sjølv om det berre var ein som spurte, tala Han til alle dei som var til stades. Han sa til dei: "De spør meg om det berre er nokre få som vert frelste?" Her er svaret Mitt: "Strev etter å stige inn gjennom den trange porten; for mange, seier Eg dykk, skal freiste å stige inn og skal ikkje kunne gjere det." Kven er det som talar her? Det er Guds Son, Evig Sanning, som ved eit anna høve seier enno meir tydeleg, "Mange er kalla men få er utvalde." Han seier ikkje at alle er kalla og at av alle menneske, er få utvalde, men at mange er kalla; noko som tyder, som Sankt Gregorius forklarar, at av alle menneske, er mange kalla til den Sanne Trua, men av desse som er kalla er det få som vert frelste. Brør, dette er orda åt Vår Herre Jesus Kristus. Er dei tydelege? Dei er sanne. Sei meg no om det er mogeleg for dykk å ha tru i hjarta dykkar og ikkje beve?
(For dei som vil høyre heile preika i dag, so har eg lagt ho ved innlese på engelsk av Ken Bird. Han tilhøyrer CMRI, som er ein organisasjon som fornektar at det berre finnst frelse i den Katolske Kyrkja og som oppmodar til so kalla "Naturleg familieplanlegging". Dette er båe grove kjettarlærer, men utanom det har han ein interessann youtube kanal..)
Den vesle skaren av dei som vert frelste!
av St. Leonard av Port Maurice (1676-1751)
Sankt Leonard av Port Maurice var ein særs heilag fransiskanarbror som levde i klosteret åt Sankt Bonaventure i Roma. Han var ein av dei største misjonærane igjennom kyrkjehistoria. Han brukte å forkynne for tusenvis på dei opne torga i kvar ende by og bygd. So brilliant og heilag var han i vel valde ord at ein gong, då han held ein to vekers misjon i Roma, kom Paven og alle Kardinalane for å høyre han. Den Lytelause Avlelsen åt den Velsigna Møya, tilbedinga av det Heilage Sakramentet og venerasjonen av det Høgheilage Jesu Hjarte var krosstoga hans. Han var i stor grad ansvarleg for defineringa av den Lytelause Avlelsen som fann stad litt over 100 år etter at han døydde. Det var og han som gav oss dei "Gudomelege Lovprisningane" (The Divine Praises) som vert sagt på slutten av Velsigninga. Men Sankt Leonard sitt mest kjende verk var andakta han hadde til Krosstasjonane. Han døydde ein særs heilag død i sitt syttifemte år, etter tjuefire år av kontinuerleg forkynning.
Ei av Sankt Leonard av Port Maurice sine kjendaste preiker var "Den vesle skaren av dei som vert frelste." Det var henne han sette sin lit til for omvendinga av store syndarar. Preika, som dei andre skriva han kom med, kom under kanonisk gransking under kanoniseringsprosessen av han. I preika granskar han dei ulike livsståene åt Kristne og konkluderer med at ein særs liten skare vert frelst, jamført med kor mange menneske som eksisterer. Den lesaren/lyttaren som mediterer over dette i teksten, kjem til å innsjå at dette er ei heilt logisk hevding, som har fortent Kyrkja si godkjenning. Her kjem denne store misjonæren si levande og rørande preike.
Innleiing
Takk til Gud, talet på læresveinane åt Utfriaren er ikkje so lite at ondskapen åt dei skriftlærde og farisearane maktar å triumfere over dei. Sjølv om dei streva etter å baktale uskulda og å føre mengdene på villspor med sine forræderske sofisteri, gjennom å sjå ned på læra og karakteren åt Vår Herre, leitande etter mørke flekkar på sjølve sola. Men mange sannar framleis at Han er den sanne Messias, og uredde for både tukt og trusslar, held dei seg ope til Han. Var det slik at alle som fylgde Kristus fylgde etter Han til herlegheita? Å, dette er der eg ser til det djupe mysteriumet og stille ærar djupa av gudomelege forordningar, i stadenfor å bestemme meg i all hast for noko i ei slik viktig sak! Emnet eg kjem til å ta opp i dag er eit med mykje alvor i seg; den har fått sjølve søylene i Kyrkja til å skake, fylt den største Helgen med beven og befolka ørkenane med eremittar. Poenget med denne instruksjonen er å komme fram til om talet på Kristne som vert frelste er større enn talet på Kristne som vert fordømde; og eg vonar at det kjem til å produsere i dykk ein godarta beven for Guds domar.
Brør, då eg elskar dykk, skulle eg ynskje at eg kunne forsikre dykk om ei framtid av evig sele i frelsa for kvar og ein gjennom å seie til dykk: Det er sikra å komme inn i Paradiset; majoriteten av Kristne vert frelste, so de kjem og til å verte frelste. Men korleis kan eg gje dykk denne herlege forsikringa om de gjer opprør imot Guds bod som om de var dykkar eigne verste fiendar? Eg ser hjå Gud eit oppriktig ynskje om å frelse dykk, men eg ser i dykk ei fast bøying til fordømmelsen. So kva kjem eg til å gjere i dag om eg talar eit tydeleg språk? Eg kjem til å gje dykk ubehag. Men om eg ikkje talar, kjem eg ikkje til å behage Gud.
Difor kjem eg til å dele inn dette emnet i to delar. I den fyste delen, for å fylle dykk med forferding, kjem eg til å late teologane og Kyrkjefedrane bestemme i saka og erklære at den største delen av Kristne vaksne er fordømde; og, i stille tilbeding av dette forferdelege mysteriumet, vil eg halde mine eigne domar for meg sjølv. I den andre delen freistar eg å forsvare Guds godheit mot dei gudlause, gjennom å bevise for dykk at dei som vert fordømde vert fordømde av sin eigen ondskap, fordi dei ville verte fordømde. So ser me då her to viktige sanningar. Om den fyste sanninga skremmer dykk, hald det ikkje imot meg, som om eg vlle gjere vegen til Himmelen smalare for dykk, for eg ynskjer å halde meg nøytral i dette emnet, so hald det då heller imot teologane og Fedrane av Kyrkja som ynskjer å inngravere denne sanninga i hjarta dykkar med fornufta si kraft. Om illusjonen dykkar går i oppløysing av den andre sanninga, gje Gud takk for dette, for Han ynskjer berre ein ting; at de gjev hjarta dykkar heilt til Han. Til sist, om de pålegg meg å seie tydeleg kva eg tykkjer, kjem eg til å gjere det for dykkar trøyst skuld.
Læra åt Kyrkjefedrane!
Det er ikkje vekkasta nyfikenheit men prisverdige forholdsreglar å erklære frå preikestolen visse sanningar som so vakkert tener til å temje latskapens frigjeringar. Ein snakkar alltid om Guds nåde og om kor enkelt det er å omvende seg, når me lever innlemma i all slags synder og søv den djupe svevnen på vegen til helvetet. For å bryte illusjonen og dra dei ut av dvalen, lat oss idag granske dette spørsmålet: Er talet på Kristne som vert frelste større enn talet på Kristne som vert fordømde?
Pietistiske sjeler, de kan gå no; denne preika er ikkje for dykk. Hovudmålet med henne er å leggje band på stoltheita i friheita som menneska tek seg når dei kastar den heilage Gudsfrykta ut av sitt eige hjarte og slår seg i lag med djevelen, som etter orda åt Eusebius, forbannar sjeler gjennom å forsikre dei. For å ta vekk all tvil, lat oss ta alle Kyrkjefedrane, både dei greske og dei latinske, og plassere dei på ei side; på den andre sida, dei mest lærde teologane og historikarane; og lat oss settja Bibelen i midten for alle å sjå. No då, høyr ikkje på kva eg vil seie dykk - for eg har allereie sagt at eg ikkje ynskjer å tale ut av mitt eige eller å ta avgjerdsla i saka - men høyr på kva desse store tenkjarane har å seie dykk, dei som er fyrhus i Guds Kyrkje for å lyse for andre slik at dei ikkje går miste om himmelvegen. På dette viset, rettleia av det trefoldige ljoset av tru, autoritet og skjøn, kjem me til å kunne løyse dette alvorlege spørsmålet med største sikkerheit.
Legg nøye merke til her at det ikkje er spørsmål om den menneskelege rasen som ein einskap, og heller ikkje om alle Katolikkar utan utskiljing, men berre om Katolske vaksne, som har det frie valet og som difor er kapable til å samarbeide i denne store saka som er deira frelse. Lat oss fyst rådføre oss med teologane som er anerkjende for å granske ting med stor nøysemd og ikkje som dei som overdriv i læra si: Lat oss lytte til to lærde Kardinalar, Cajetan og Bellarmine. Dei lærer oss at den største delen av Kristne vaksne vert fordømde, og om eg hadde tid til å peike ut argumenta som dei byggjer på, skulle de og sjølve verte overtygde. Men eg skal avgrense meg til å sitere Suarez. Etter å ha rådført seg med alle teologane og sjølv studert saka nøye, skreiv han, "Den vanlegaste domen som vert halde fast på er at, mellom Kristne, er det fleire fordømde sjeler enn forutbestemte sjeler."
Til autoriteten åt dei greske og latinske Fedrane, legg og til teologane, og du vil sjå at omlag alle seier det same. Dette er konklusjonen til Sankt Theodore, Sankt Basil, Sankt Ephrem og Sankt John Chrysostom. Noko anna er, i fylgje Baronius, at det var ei vanleg oppfattning hjå dei greske Fedrane at denne sanninga konkret vart openberra for Sankt Simeon Stylites og at det var etter denne openberringa, for å sikre si eiga frelse, at han bestemte seg for å leve ståande på toppen av ein stolpe i førti år, utsett for været, som ein rollemodell for bot og heilagdom for alle. Lat oss no søkje råd hjå dei latinske Fedrane. De får høyre Sankt Gregorius seie tydeleg, "Mange tek imot trua, men få får ta imot det himmelske riket." Sankt Anshelm erklærer, "Der er få som vert frelste." Sankt Augustinus stadfester dette enno tydelegare, "So er det slik, at få vert frelste jamført med dei som vert fordømde." Den mest skremmande er likevel Sankt Jerome. Mot slutten av livet hans, framfor åsynet åt læresveinane sine, tala han desse skremmande orda: "Ut av hundre tusen menneske som alltid har levd dårlege liv, finn du knappt nok ein som er verdig avlat."
Orda åt Heilag Skrift
Men kvifor leite etter meiningane åt Fedrane og teologane, når Heilag Skrift fastset spørsmålet so tydeleg?
Sjå på det Gamle og Nye Testamentet, og du vil finne ei mengd figurar, symbol og ord som tydeleg peikar ut denne sanninga: særs få vert frelste. På Noah si tid gjekk heile menneskeslekta til grunne i Syndefloda, og berre åtte menneske vart frelste i arka. Sankt Peter seier: "Denne arka var eit føredøme på Kyrkja," mens Sankt Augustinus legg til, "Og desse åtte menneska som vart frelste skal syne oss at særs få Kristne vert frelste, for det er særs få som oppriktig avseier seg verda, og dei som avseier seg henne berre i ord kjem ikkje inn under mysteriumet som denne arka representerer." Bibelen fortel oss og at berre to hebrearar av to millionar fekk koma inn i det Lova Landet etter at dei gjekk ut frå Egypt, og at berre fire kom seg unna elden i Sodoma og dei andre brennande byande som gjekk til grunne ilag med denne. Med alt dette meinast at talet på fordømde som vert kasta inn i elden som strå er mykje større enn talet på dei som vert frelste, som den Himmelske Fader ein dag vil samle inn i løene Sine som verdifull kveite.
Eg skulle aldri få avslutte om eg skulle poengtere alle figurane som Heilag Skrift stadfester sanninga gjennom. Lat oss nøye oss med å høyre på det levande oraklet av Inkarnert Visdom. Kva gav Vår Herre som svar til den nyfikne mannen i Evangeliet som spurte Han, "Herre, er det berre nokre få som vert frelste?" Held han seg stille? Svara Han uklårt? Løynde Han tankane Sine av redsle for å skremme dei som var samla? Nei. Sjølv om det berre var ein som spurte, tala Han til alle dei som var til stades. Han sa til dei: "De spør meg om det berre er nokre få som vert frelste?" Her er svaret Mitt: "Strev etter å stige inn gjennom den trange porten; for mange, seier Eg dykk, skal freiste å stige inn og skal ikkje kunne gjere det." Kven er det som talar her? Det er Guds Son, Evig Sanning, som ved eit anna høve seier enno meir tydeleg, "Mange er kalla men få er utvalde." Han seier ikkje at alle er kalla og at av alle menneske, er få utvalde, men at mange er kalla; noko som tyder, som Sankt Gregorius forklarar, at av alle menneske, er mange kalla til den Sanne Trua, men av desse som er kalla er det få som vert frelste. Brør, dette er orda åt Vår Herre Jesus Kristus. Er dei tydelege? Dei er sanne. Sei meg no om det er mogeleg for dykk å ha tru i hjarta dykkar og ikkje beve?
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar